Sonbaharla birlikte bir ısınıp bir soğuyan havalar başta kalp damarları olmak üzere tüm damarlarda büzüşmeye ve kan basıncında artışa neden olur. Kan basıncı yani tansiyon değerindeki artış, kalbin iş yükünü artırır ve kalbin daha fazla çalışması için zorlanmasına neden olur. Soğuk havalarla birlikte kanın pıhtılaşma oranı artar. Artan enfeksiyon hastalıkları da kalp için ciddi bir tehdittir. Tüm bu değişikliklerin kalp krizi riskini artırabileceğini belirten Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Selen Yurdakul, hastalara şu tavsiyelerde bulundu:
Prof. Dr. Selen Yurdakul
1 – Grip ve zatürre aşılarınızı yaptırın
Sonbaharda enfeksiyon hastalıklarının görülme sıklığı artar. Bunlar da kalp hastalarını olumsuz etkiler. Kalbi en çok etkileyen hastalıklar yaygın enfeksiyonlardır. Solunum yolu ve akciğer enfeksiyonları kalp hastalıklarını tetikler. Sonbaharda daha çok kapalı yerlerde bulunmak enfeksiyonlara maruz kalma riskini artırır. Son yıllarda kapalı alanlarda en çok hasar yapan virüs Covid-19 kalp hastaları için büyük bir risktir. Çünkü kalp yetersizliği ve kalp kası iltihabı oluşumuna yol açmaktadır. Bu nedenle kalp hastaları el hijyenlerine ve kapalı alanlarda maske takmaya özen göstermeli. Sonbaharda; en geç Ekim ayında grip aşılarını, 5 yılda bir kez de zatürre aşılarını yaptırmalıdır.
2 – Akdeniz tipi beslenin
Yaz döneminin bitişi ve soğuk havaların gelişiyle birlikte beslenme düzeninde kalorili yiyeceklere daha fazla yer verilir. Bu nedenle sonbaharda kilo artışı olur. Kalp hastaları özellikle bu konuya dikkat etmelidir. Çünkü kilo artışı kan şekeri artışına ve tansiyon yüksekliğine neden olabilir. Bu durum da kalp krizi olasılığını ve kalp yetersizliği riskini artırır. Kalp hastalarına sonbaharda diyetlerinde; katı yağların, pastane ürünlerinin hiç olmadığı, zeytinyağının kullanıldığı, az kalorili, liften zengin, şeker ve tatlı ürünlerinin mümkünse olmadığı, meyve ve sebzenin bol bulunduğu ve kırmızı et yerine daha sıklıkla özellikle somon olmak üzere balığın tüketildiği Akdeniz tipi beslenme tarzının uygulamaları önerilir. Vücudun susuz kalması da ritim bozukluklarına ve böbrek yetersizliğine neden olabilir. Bu nedenle düzenli su içilmelidir.
3 – Tansiyonunuzu kontrol edin
Tansiyon hastasıysanız ve tansiyon ilacı kullanıyorsanız, sonbaharda sağlığınıza daha çok dikkat etmelisiniz. Soğuk hava kalp damarlarında büzüşmeye neden olabilir ve tansiyonunuz çıkabilir. Ani tansiyon yükselmesi durumunda en yakın acil servise başvurmak yapılacak en doğru harekettir. Sağlık kuruluşuna uzak bir yerde iseniz acil durumlarda tansiyon düşürücü dilaltı hapınızı hemen almalı ve acile gitmelisiniz. Mevsim geçişlerinde ani tansiyon düşmeleri de görülebilir. Baş dönmesi, mide bulantısı, halsizlik, gözlerde kararma, bayılacak gibi olma veya bayılma durumu olursa ve o sırada bakılan tansiyon değeri normale göre çok düşükse, hemen düz bir yere uzanıp ayaklarınızı yukarı kaldırmalı ve bir süre bu şekilde yatarak iyi hissetmeyi beklemelisiniz. Mevsim değişikliklerinde tansiyon ilaçlarınızı hekiminizin yeniden ayarlaması gerekebilir. Kalp kontrollerinizi ihmal etmeyin ve tansiyon takiplerinizi düzenli olarak yapın.
4 – Soğuk havada egzersiz yapmayın
Sonbaharda havalar soğuduğu için yaza nazaran spor yapma, özellikle dışarıda yürüyüş yapma olasılığı azalır. Fakat kalp hastalarına, hareketi ihmal etmemeleri önerilir. En azından her gün düzenli olarak tempolu bir şekilde düz yolda, en az 30 dakika yürümeleri gerekir. Ancak çok soğuk ve rüzgarlı havalar kalp hastaları için zararlı olabileceği için böyle zamanlarda dışarıda değil, kalabalık olmayan kapalı ortamlarda egzersiz önerilir. Sabah saatlerinde vücudumuzda stres hormonları en yüksek seviyededir. Bu sırada spor yapılırsa kalp zorlanabilir ve kalp krizi tetiklenebilir. Tok karnına veya tamamen aç karnına spor yapılmamalıdır. Çok tokken spor yapılınca vücut sindirimle uğraşırken aynı anda kalp, kaslara kan pompalamakla uğraşacaktır ve iş yükü artacaktır. Bu durum kalbi yoracaktır. Yemekten en az 2 saat sonra spor yapmak uygundur. Çok aç veya uzun süreli aç olmak da spor sırasında kan şekerini düşürebilir.
5 – Kalbinizin sesine kulak verin
Kalp hastaları sonbahara girerken muayene olmalıdır. İlaç tedavileri mutlaka gözden geçirilmelidir. Mevsim başlarken doktorlarının önerdiği tetkikleri mutlaka yaptırmaları gerekir. Bunun yanı sıra detaylı bir kan tahliline baktırılmasında da fayda olacaktır. Soğuk hava nedeniyle enfeksiyon varlığında hissedilen göğüs ağrısı şikayeti, kalp krizi ağrısı olabilir. Bu yüzden bu ağrılar hafife alınmamalıdır. Göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı gibi şikayetler olduğunda hemen hastaneye başvurun.
6 – Vücut ısınızı koruyan giysiler tercih edin
Sonbaharla beraber hava soğurken vücut ısısı da azalır ve vücut ısısındaki ani değişimler kalp krizini tetikleyebilir. Bu mevsimde tek kat yerine birkaç kat kıyafet giyilmesi daha doğru olacaktır. Gerektiğinde dış ortamdaki ısıya göre kıyafetlerinizi çıkartıp tekrar giyebilirsiniz. Kıyafetler vücut ısınızı koruyan giysiler olmalıdır.
7 – Sigarayı bırakın
Sigara kullanmanız soğuk havalarda kalp krizi geçirme riskinizi artıracaktır. Soğuk havalar kalp damarlarında büzüşmeye de neden olur. Sigara içmek bu riski daha da artırır. Eğer sigara kullanıyorsanız mutlaka bırakmalısınız. Sigara içilen ortamlardan da uzak durmalısınız.